Mark Brusse: 'Hoewel in deze assemblage inderdaad wéér de ladder voorkomt, is hier misschien tóch het stille aapje waar het eigenlijk om gaat. De aap, een van de ‘totemdieren’ in mijn beeldtaal. Hij meldde zich voor het eerst ongeveer 30 jaar geleden, om hardnekkig aanwezig te blijven - Laten we vooral niet vergeten dat lang voordat de mens voet zette op de maan, er al apen liepen op aarde. - In 12 monkeys + 1, een album met 13 werken rond de aap vroeg ik verschillende bevriende schrijvers mij iets over de aap te zeggen, zoals Remco Campert, Adriaan van Dis, Jan Siebelink, Jan Cremer, Simon Vinkenoog, Rudy Kousbroek, Miriam Guensberg.
Ik citeer:
‘De aap heeft mij door. Ik zie hem liever niet.’ R. Campert.
‘Zonder woord-weerspiegelt hij wat hij zelf is: aap-alleen al om die vrijheid zou ik hem willen na-apen.’ M. Guensberg.
‘In het steen van rood plaveisel onder een fluweelzachte Pruisisch blauwe lucht in de purperen golfslag van het zilte nat onder de woedende vlammen van de koperen ploert weerspiegelt zich de aap.’ J. Cremer.
‘Welke mensaap speelt voor missing link? Is het de sterkste of de zwakste schakel? Straks gaat hij spreken: Pas op. De mens heeft wartaal op zijn geweten.’ S. Vinkenoog.
En alsof Van Dis antwoord wil geven: ‘Apen uiten hun gedachten in voor mensen onbegrijpelijke klanken. Heel verstandig van ze. Zo blijven ze onze aandacht trekken en zijn wij gedwongen nog beter naar ons zelf te luisteren.’
Wat het aapje boven op zijn paal ziet endenkt, meen ik te weten. En u ook.
(tekst: Mark Brusse voor Museum Beelden aan Zee, Den Haag, 2021)