Tomas Rajlich. Fundamental Painting
Opening 16 november, 17 - 19u
in aanwezigheid van de kunstenaar
BorzoGallery presenteert met trots een overzicht van schilderijen van Tomas Rajlich (geb. 1940 Jankov, Tsjechië) vanaf de jaren zestig tot heden.
Een kleine, maar erg mooie tentoonstelling ‘Tomas Rajlich – Verfstructuren’ in 2016 in het Kunstmuseum Den Haag is de directe aanleiding geweest voor een nadere kennismaking met deze Tsjechisch-Nederlandse kunstenaar. Niettemin heeft het tot nu geduurd om het contact van toen om te zetten in een tentoonstelling in onze galerie in Amsterdam.
Na de met bruut geweld neergeslagen Praagse Lente van 1968, vluchtten Tomas en Jitka Rajlich een jaar later naar Nederland en komen terecht in Den Haag, wat hun nieuwe thuisstad zou gaan worden.
Reeds in Praag bevond Rajlich zich in avant-garde kringen en exposeerde er experimenteel werk, geïnspireerd door wat er doordrong aan buitenlandse invloeden zoals van de internationale ZERO-beweging. Eenmaal in Nederland voelde hij zich staan in de traditie van Mondriaan, maar evenzeer in die van onder anderen Schoonhoven en herman de vries.
De belangrijke tentoonstelling in het Stedelijk Museum onder Edy de Wilde in 1975 ‘Fundamental Painting’ was een mijlpaal in de kennismaking met Minimal art uit Amerika. Het was in Nederland de eerste tentoonstelling waar kunstenaars als Robert Ryman, Agnes Martin, Robert Mangold, Sol Lewitt en Brice Marden te zien waren. In de Erezaal hing werk van de ‘iconen’ Newman, Kelly en Stella. (Op latere reizen naar Amerika heeft hij enkele van deze collega’s ontmoet, waaruit vriendschappen zijn ontstaan). Uit Nederland waren vertegenwoordigd onder meer Jaap Berghuis en …… Tomas Rajlich.
Inmiddels had Rajlich een heel eigen stijl ontwikkeld met elementen van en raakvlakken met de geometrische abstractie van Mondriaan, de structuur-reliëfs van Schoonhoven en de monochromie van Amerikaanse Color field en Minimal art schilders. Het resultaat ervan laat een geheel eigen idioom zien in de vorm van een vaak door hem gebruikt geometrisch patroon, een ‘grid’ van horizontale en verticale lijnen, waarbij niet slechts de structuur van het schilderij belangrijk is voor Rajlich, maar evenzeer de textuur, de verfhuid van het schilderij.
Rajlich vond in Nederland al snel onderdak bij de avant-garde galerie Art & Project. In 2010 keerde hij met zijn vrouw terug naar zijn thuisstad Praag.
