PAN Amsterdam 2018: Stand 29

Op verzoek van de kunstenaar is van een begeleidende tekst afgezien / It is the wish of the artist not to have a tekst published.
In de legendarische afscheidstentoonstelling La Grande Parade van Edy de Wilde in het Stedelijk Museum, 1984, zijn drie schilderijen geëxposeerd van Hans van Hoek. In de catalogus zijn ze alle drie afgebeeld, keurig in alfabetische volgorde geplaatst tussen Philip Guston en Jasper Johns en met als enige bijschrift de tekst hierboven.

Dat was toen. Inmiddels is het bijna 35 jaar later en heeft de kunstenaar onverstoord verder gewerkt aan zijn oeuvre in respectievelijk Deurne, Barrydale Zuid-Afrika en sinds enige jaren weer terug in zijn geboortedorp in Brabant. Zijn meest markante schilderij in La Grande Parade is ontegenzeggelijk 'Rode Kimono' uit 1975. Destijds - maar ook nu nog - etaleert Van Hoek hier zijn bewondering en fascinatie voor de grote meesters uit het verleden zoals Michelangelo, Cezanne en El Greco. In 'Rode Kimono' is een directe referentie zichtbaar met El Greco's imposante 'El Espolio'.

Toen ik eerder dit jaar, na lange tijd, de kunstenaar opzocht in zijn atelier, werd ik gegrepen door een reeks van zes formidabele schilderijen, allen met het thema Kimono. Dit weerzien met de kunstenaar én de confrontatie met deze zes recente Kimono-schilderijen - allen ontstaan tussen 2014 en 2018 - bleek de opmaat voor de huidige presentatie en publicatie.

In gesprek met Hans van Hoek wordt het duidelijk dat het thema 'Kimono' voor hem een diepere betekenis heeft. Niet alleen is het een fraai versierde ceremoniële mantel in de Japanse cultuur - hoe zeer Van Hoek deze cultuur ook bewondert - maar hij verbeeldt de kimono als een 'kosmisch lichaam' voor aarde, zon en sterren, als een metafoor voor de levenscyclus, in de schilderijen - en de lijsten! - verwerkt en verrijkt met aardse en kosmische symbolen. 

De oorspronkelijk christelijke connotatie in het vroege werk van Hans van Hoek heeft inmiddels plaats gemaakt voor een universele spiritualiteit, die met name blijkt uit de teksten en citaten, geschilderd op het doek of gesneden in de door hem gebeeldhouwde monumentale lijsten. Deze spiritualiteit blijkt niet alleen uit de keuze van zijn onderwerp, maar zeker ook uit zijn houding als kunstenaar en de werkwijze die hij hanteert. Waar Van Hoek het schilderen van een doek vooral ziet als een mentale aangelegenheid, volgt daarop de zeer arbeidsintensieve en ambachtelijke vervaardiging van de lijst als een fysieke arbeid.

Het zal geen verbazing wekken dat het oeuvre van Hans van Hoek in kwantitatieve zin niet groot kan zijn. Sinds de 'Rode Kimono' uit 1975 heeft hij niet meer dan zo'n 200 schilderijen gemaakt. De reeks van zes recente 'Kimono' schilderijen vormt daarin een bijzondere groep (van in totaal tien schilderijen met dit thema), die begint met de eerste 'Rode Kimono' uit Edy de Wilde's La Grande Parade.

Ver verwijderd van hoogdravende of zwevende verklaringen omtrent zijn kunst, blijft Hans van Hoek niettemin de down-to-earth - weliswaar belezen - kunstenaar, zoon van het Brabantse boerenland:
Ik wil niets liever dan een schilderij maken dat leeft, dat je aankijkt en met je praat. 

Paul van Rosmalen,
Amsterdam, november 2018

Openingstijden
18, 24 november | 12.00 - 19.00 uur
19, 20, 21, 23 november | 12.00 - 21.00 uur
22, 25 november | 12.00 - 18.00 uur

Locatie
Europaplein 20
1078 GZ Amsterdam