Masha Trebukova Nederlands/Russisch, 1962

Op het eerste gezicht zijn werken van Masha Trebukova (*1962) louter abstract: kleurrijke vlakken in diverse schakeringen en vormen op het doek. Ze vloeien in elkaar over of botsen scherp op elkaar in, ze wervelen in het rond en op het hoogtepunt spatten ze uit elkaar. Het is alsof kosmische krachten over de beschilderde doeken razen. Echter, in die abstractie komt een herkenbare realiteit naar voren: lichtblauw onder of boven in het schilderij gaat opeens over in diepe wateren of eindeloze luchten, warme zilverkleurige openingen veranderen in door licht doorkliefde atmosferische massa. Soms zijn de vlakken driedimensionaal, soms lijken het tuimelende rotsen waardoor het gevoel van diepte wordt vergroot, wat in de vroegere werken van de kunstenaar reminiscenties van landschappen opriep. Zó, op het snijvlak van abstractie en realiteit, werkten midden vorige eeuw meesters zoals Willem de Kooning of Nicolas de Stael.

Zij komt met haar eigen oplossing voor het eeuwige probleem van de schilder - de verhouding tussen oppervlak en diepte. Aan de traditionele olieverftechniek worden nieuwe materialen toegevoegd. Op het doek aangebrachte geverfde stoffen zoals gaas, grove jute, leer of vliseline bieden nieuwe mogelijkheden bij de oplossingen van het aloude probleem. Zo zorgt een onderliggende verflaag die door beschilderd gaas heen schijnt voor een gevoel van diepte, maar door de loodrechte penseelstreek, vergelijkbaar met die van Cézanne, veranderen de ruimtelijke beelden in vlakke voorgrond op het doek; deze vlakte wordt zelf weer door de eindeloze diepte doorbroken en de abstractie ´verandert´ in realiteit. Dezelfde ideeën liggen ten grondslag aan het grafische printwerk van de kunstenaar. Op met lijm en zand bewerkte karton vellen (carborundum druk) print zij grote composities en ontstaan soms meerluiken van 2x3 meter. Zowel op doek als op papier treedt Masha Trebukova allereerst de puur artistieke problemen tegemoet: de kleurbalans, de verhoudingen tussen vorm en structuur, de spanning tussen aantrekkingskracht en afstoting. Maar realiteit dient zich onwillekeurig aan en breekt door rationele berekeningen heen, is een uitvloeisel van het onbewuste en wordt veroorzaakt door de diepe band van de kunstenaar met de reële wereld waarin zij leeft. Een combinatie van het rationele en het spontane komt in onze tijd niet vaak voor en is kenmerkend voor de ware kunst.

(uit: Abstractie en realiteit van Masha Trebukova, door Igor Golomstock, 2009)